Yoksulluğu mekânsal bir açıdan inceleyen kırsal ve kentsel yoksulluk günümüz dünyasında neredeyse tüm ülkelerde mevcuttur. Az gelişmiş veya gelişmiş ülke farkı yapmayan, zamana ve mekâna göre değişiklik gösteren kırsal yoksulluk döngüsel bir olgudur.
Daha çok tarım, hayvancılık, ormancılık, küçük ölçekli sanayi ve hizmetler kesiminde çalışan kırsal yoksullar, gelişmekte olan ülkelerde iki gruba ayrılabilirler:
- Kendi toprağında çalışan yani ziraat ile uğraşanlar
- İşçiler olarak bilinen ziraat ile uğraşmayan yoksullar.
Topraksız ve niteliksiz işçiler kırsal yoksulluğun ana kaynağıdır. Şehirsel yerleşim oranının yükselişi bu kesimin sayısını arttırmaktadır.
Kentsel yoksulluk küreselleşen dünyada daha da artmakta ve kırsal yoksulluktan hiç de geri kalmamaktadır. Kentsel yoksulluğun sosyal, ekonomik olarak çok nedenleri var. Bu yoksulluk türünü sadece gelir eksikliğine bağlamak yanlıştır. Kentsel yoksulluk sanayileşmenin hızlı geçişleri, göçler, kentleşme ile birlikte hareketli bir süreç olarak karşımıza çıkmaktadır. Kent yaşamının gerektirdiği başta ulaşım, gıda, kira giderleri ile birlikte, sosyal olanaklardan faydalanamama, toplumsal dışlanma ve izolasyon gibi etkenler de yoksulluğu beraberinde getirmektedir.
Kırsal bölgelerde bireylerin en temel hak ve olanaklarına erişimlerinin kısıtlı olduğu ve kırsal alanlara yönelik politikaların eksikliği, kentlere olan göçleri artırmıştır. Fakat kent yoksulluğunun esas nedeninin göç olması hala tartışılmaktadır. Çünkü sadece göçler kentlerde yoksulluğu oluşturma niteliğinde değildir. Kırsal kesimden kentlere göç eden bireyler iş bulamayınca veya temel yaşam imkânlarına ulaşamayınca kent yoksulluğu daha da artmıştır. Tarımda modern üretim tekniklerinin kullanılması, insan gücü miktarına olan gerekliliğinin azalması ve eğitim, sağlık, iş, kent çekiciliği yüzünden kentlere olan insan akını kentlileşmeye neden olmuştur. Dolayısıyla kırsal nüfusun azalmakta olduğu gözlemlenmektedir. Tarımsal üretimde ağırlaşan yaşam koşulları kentlileşmeyi hızlandırmaktadır. Kentlileşme hem kırsal yoksulluğun hem de kentsel yoksulluğun ekonomik, siyasal ve sosyal açıdan yenilenmesine ve şiddetinin artmasına olanak sağlamaktadır.
Diğer yoksulluk çeşitleri ise şu şekildedir;
- Objektif ve Sübjektif Yoksulluk
- Gelir Yoksulluğu ve İnsani Yoksulluk
- Mutlak Yoksulluk ve Göreli Yoksulluk
- Küresel Yoksulluk ve Yapabilirlikten Yoksulluk
Kaynaklar;
MEHRİBAN ZEYNALOVA- KADIN YOKSULLUĞUNUN AZALTILMASI VE EKONOMİK GELİŞME BAĞLAMINDA MİKROKREDİ UYGULAMALARININ ROLÜ
Şinasi Öztürk,’’Kırsal Yoksulluk ve Neo-Liberal Ekonomi Politikaları’’,Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, No:1/5, 2008,s.615.
2 thoughts on “Kırsal ve Kentsel Yoksulluk Nedir?”